Groots

Goudhaan

Een gevangen goudhaan is lijdzaam en begripvol. In ieder geval stralen zijn houding en oogopslag dat uit. Het viel me op tijdens het ringen van trekvogels vorig najaar. Ik had nog nooit een goudhaan van dichtbij gezien. Laat staan dat ik er eentje in handen had gehad. Ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar dit beestje. Wat wil je; het is het kleinste vogeltje dat voorkomt in Nederland. En dat is dus nog iets kleiner dan het winterkoninkje. Die dreumes kennen we. Het winterkoninkje leeft groter dan ie feitelijk is. Vol bravour en vol actie. Luidruchtig zingend verkondigt hij graag dat de omgeving hem toebehoort. Je verbaast je over het enorme volume van zo'n klein beestje. Bijna barsten van het zingen noemt Koos van Zomeren dat. Dit geldt allemaal niet voor de goudhaan. Die leeft in de marge, onopvallend en stil en ver weg van de bewoonde wereld in de uitgestrekte bossen van Scandinavie. De goudhaan is graag zo klein als hij is.

Er trekken dit najaar veel goudhanen door het terrein waar de vangnetten staan. Ik tref mijn eerste aan op een van de vroege controlerondes. De wind blaast hem heen en weer in het mistnet op ongeveer 2 meter hoogte. We hebben oogcontact en hij aanvaardt dat er geen ontkomen aan is, er is geen verzet. Dat is verstandig want met een gewicht van slechts 6 gram heeft het ook geen zin om je te verzetten. Hoe benard je positie ook is. Ik moet hem lospeuteren (ook voor mij is er geen ontkomen aan) en ben blij dat dit minivogeltje niet tegenspartelt. De kraaloogjes vertonen geen angst, hooguit verbazing. Als ik hem vastpak klinkt een ijl en hoog gepiep. Zo hoog dat het van ver lijkt te komen en niet uit dit vogeltje in mijn knuist. Ik spreek het beestje zacht en bemoedigend toe, onder de indruk van z'n schoonheid. Het groen van z'n verenpak en geel en oranje in z'n kuif (mannetje) zijn overdonderend, de dunne pootjes aandoenlijk. Gelukkig strekt hij de tenen van het pootje dat nog vastzit. Dan komt hij in z'n geheel los uit het net en voel ik het hartje bonzen tegen mijn handpalm, de vleug van veren tegen mijn huid. Geen gewicht.

En dit komt dus helemaal uit het noorden van Europa gevlogen realiseer ik me, heeft duizend kilometer afgelegd en is ook nog de Eems overgestoken. Diezelfde weg moet over een tijdje nog een keer worden afgelegd in omgekeerde richting! Hoe volbreng je dat vraag ik me af. Door lijdzaam te zijn is mijn conclusie. De goudhaan is groots in z'n overgave.