Goudhaan
Een gevangen goudhaan is lijdzaam en
begripvol. In ieder geval stralen zijn houding en oogopslag dat uit.
Het viel me op tijdens het ringen van trekvogels vorig najaar. Ik had
nog nooit een goudhaan van dichtbij gezien. Laat staan dat ik er
eentje in handen had gehad. Ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar
dit beestje. Wat wil je; het is het kleinste vogeltje dat voorkomt in
Nederland. En dat is dus nog iets kleiner dan het winterkoninkje. Die
dreumes kennen we. Het winterkoninkje leeft groter dan ie feitelijk
is. Vol bravour en vol actie. Luidruchtig zingend verkondigt hij
graag dat de omgeving hem toebehoort. Je verbaast je over het enorme
volume van zo'n klein beestje. Bijna barsten van het zingen noemt
Koos van Zomeren dat. Dit geldt allemaal niet voor de goudhaan. Die
leeft in de marge, onopvallend en stil en ver weg van de bewoonde
wereld in de uitgestrekte bossen van Scandinavie. De goudhaan is
graag zo klein als hij is.
Er trekken dit najaar veel goudhanen
door het terrein waar de vangnetten staan. Ik tref mijn eerste aan op
een van de vroege controlerondes. De wind blaast hem heen en weer in
het mistnet op ongeveer 2 meter hoogte. We hebben oogcontact en hij
aanvaardt dat er geen ontkomen aan is, er is geen verzet. Dat is
verstandig want met een gewicht van slechts 6 gram heeft het ook geen
zin om je te verzetten. Hoe benard je positie ook is. Ik moet hem
lospeuteren (ook voor mij is er geen ontkomen aan) en ben blij dat
dit minivogeltje niet tegenspartelt. De kraaloogjes vertonen geen
angst, hooguit verbazing. Als ik hem vastpak klinkt een ijl en hoog
gepiep. Zo hoog dat het van ver lijkt te komen en niet uit dit
vogeltje in mijn knuist. Ik spreek het beestje zacht en bemoedigend
toe, onder de indruk van z'n schoonheid. Het groen van z'n verenpak
en geel en oranje in z'n kuif (mannetje) zijn overdonderend, de dunne
pootjes aandoenlijk. Gelukkig strekt hij de tenen van het pootje dat
nog vastzit. Dan komt hij in z'n geheel los uit het net en voel ik
het hartje bonzen tegen mijn handpalm, de vleug van veren tegen mijn
huid. Geen gewicht.
En dit komt dus helemaal uit het
noorden van Europa gevlogen realiseer ik me, heeft duizend kilometer
afgelegd en is ook nog de Eems overgestoken. Diezelfde weg moet over
een tijdje nog een keer worden afgelegd in omgekeerde richting! Hoe
volbreng je dat vraag ik me af. Door lijdzaam te zijn is mijn
conclusie. De goudhaan is groots in z'n overgave.